Jak prawidłowo używać pipety automatycznej – 10 najważniejszych wskazówek

Pipety automatyczne, zwane także mikropipetami, umożliwiają niezwykle precyzyjny i szybki pomiar objętości cieczy, nawet do 1/10 mikrolitra (µl). Pomimo wysokiej dokładności, kluczową rolę odgrywają umiejętności użytkownika. Istotne znaczenie ma opanowana technika pipetowania, sposób konserwacji przyrządu oraz zrozumienie jego działania pod względem technicznym. Po przyswojeniu tych aspektów można śmiało stwierdzić, że narzędzia te są wykorzystywane w pełni precyzyjnie.

Poniżej opisujemy 10 praktycznych wskazówek na temat jak prawidłowo używać pipety automatycznej.

1. Zwilż końcówkę pipety

Przed przystąpieniem do właściwego eksperymentu należy co najmniej trzykrotnie przepłukać końcówkę urządzenia, pobierając i usuwając próbkę cieczy do tego samego naczynia. Pominięcie tego kroku może skutkować utratą części próbki na skutek odparowania cieczy, co z kolei może wpłynąć na dokładność i powtarzalność wyników. Przepłukanie końcówki zwiększa jej wilgotność wewnętrzną, co minimalizuje ryzyko zmian w dozowanych próbkach i zapewnia większą precyzję.

Jest to szczególnie istotne w przypadku pracy z bardzo małymi objętościami cieczy, gdzie nawet niewielkie odchylenia mogą prowadzić do znaczących błędów w analizie. Zwilżenie końcówki pomaga również w redukcji efektu przywierania cieczy do ścianek pipety, co może skutkować niepełnym dozowaniem. W laboratoriach, gdzie precyzja pomiarów jest kluczowa, stosowanie tej praktyki staje się standardem

2. Trzymaj pipetę w pozycji pionowej

Kolumna powietrza pełni funkcję bariery oddzielającej ciecz w pipetach od cylindra, w którym znajduje się tłok. Ze względu na działanie grawitacji przechylenie jej do pozycji poziomej może spowodować spłynięcie cieczy do wnętrza cylindra. Może to prowadzić do zanieczyszczenia przyrządu, a w skrajnych przypadkach nawet do jej poważnego uszkodzenia, na przykład w wyniku korozji elementów wewnętrznych. Dlatego niezwykle ważne jest, aby podczas pracy utrzymywać mikropipetę w pozycji pionowej i unikać jej nadmiernego przechylania, co pozwoli zachować jej precyzję oraz wydłużyć jej żywotność.

3. Wykonaj test dokładności

Możesz sprawdzić dokładność stosowanej przez siebie techniki pipetowania, wykonując prostą procedurę. W tym celu pobierz 100 µL cieczy i umieść ją na precyzyjnej wadze. Masa kropli, którą uzyskasz, powinna wynosić około 0,1 g. Następnie powtórz ten proces co najmniej 10 razy, zapisując uzyskane wyniki. Jeśli zmienność pomiarów przekroczy 0,5%, konieczne będzie ponowne ocenienie techniki i wprowadzenie ewentualnych poprawek.

4. Płynnie operuj przyciskiem tłoka

Produkty Microlit wyposażone są w dwustopniowy mechanizm tłoka, który ułatwia pipetowanie odwrotne i zapewnia precyzyjne dozowanie ostatniej kropli. Użytkownicy nieprzyzwyczajeni do takiego rozwiązania mogą nacisnąć tłok zbyt mocno na drugi stopień, co prowadzi do pobrania i wydania nadmiernej ilości cieczy. Pracując w laboratorium, warto upewnić się, że mechanizm tłoka jest prawidłowo rozumiany i stosowany.

Należy także pamiętać o płynnym, jednostajnym naciskaniu tłoka. Zbyt gwałtowne ruchy mogą skutkować uszkodzeniem przyrządu lub niedokładnym dozowaniem cieczy.

5. Bierz pod uwagę temperaturę otoczenia

Większość pipet automatycznych jest skalibrowana do pracy w temperaturze pokojowej. Jednak badania laboratoryjne często przeprowadza się w warunkach znacząco odbiegających od tej temperatury. W takich sytuacjach mikropipeta może nie dozować precyzyjnych objętości, co wpływa na dokładność wyników. Aby temu zapobiec, należy ponownie skalibrować narzędzie w temperaturze panującej w danym środowisku pracy.

Warto pamiętać, że różnice temperatur mogą wpływać nie tylko na mechanizm urządzenia, ale także na właściwości dozowanych cieczy. Substancje o różnej lepkości lub napięciu powierzchniowym mogą zachowywać się inaczej w chłodnym lub gorącym otoczeniu, co dodatkowo zaburza dokładność pipetowania. W takich przypadkach kluczowe jest również wcześniejsze dostosowanie cieczy do temperatury laboratoryjnej oraz unikanie gwałtownych zmian warunków pracy.

6. Wybierz odpowiednią pipetę do dozowanej objętości cieczy

Dokładność i precyzja pipet maleją, gdy dozowana objętość zbliża się do minimalnej wartości, którą dane urządzenie jest w stanie precyzyjnie obsłużyć. Na przykład, jeśli chcesz pobrać 15 µl cieczy, najlepszym wyborem będzie pipeta o maksymalnej objętości 20 µl. W takim przypadku nie należy używać modeli o większej pojemności, takich jak 200 µl czy 1 ml, ponieważ może to prowadzić do znacznych odchyleń w dozowaniu.

Regularna kontrola i kalibracja są kluczowe, zwłaszcza jeśli często pracujemy z małymi objętościami. Warto także stosować odpowiednie końcówki, które zostały zaprojektowane do precyzyjnego dozowania w określonym zakresie objętości, co dodatkowo zwiększa dokładność pracy.

7. Sprawdź, czy pipeta nie jest uszkodzona

Każdego dnia przed rozpoczęciem badań należy dokładnie sprawdzić stożek cylindra produktu, do którego przymocowuje się końcówkę. Nawet drobne uszkodzenia, takie jak pęknięcia czy głębokie zarysowania, mogą prowadzić do nieszczelności, co skutkuje wyciekiem cieczy pomiędzy stożkiem a końcówką urządzenia. Takie wycieki nie tylko powodują niedokładne wyniki, ale również mogą prowadzić do strat cennych próbek oraz zanieczyszczenia stanowiska pracy.

Aby uniknąć tego problemu, należy regularnie czyścić i konserwować pipetę oraz stosować końcówki wysokiej jakości, dopasowane do danego modelu urządzenia. Warto także delikatnie, ale stanowczo dociskać końcówkę, aby zapewnić jej prawidłowe uszczelnienie. W przypadku wykrycia jakichkolwiek uszkodzeń zaleca się natychmiastową wymianę wadliwego elementu, aby zachować precyzję i powtarzalność dozowania.

8. Oczyść pipetę przed użyciem

Wbrew powszechnej opinii pipety można regularnie czyścić przy użyciu 70% etanolu. Środek ten skutecznie usuwa zanieczyszczenia i drobnoustroje, nie powodując uszkodzeń ani nie wpływając negatywnie na funkcjonalność urządzenia. Regularne czyszczenie pomaga utrzymać przyrządy w dobrym stanie technicznym, zapobiega przenoszeniu zanieczyszczeń między próbkami i zwiększa dokładność dozowania.

Warto pamiętać, aby po przetarciu przyrządów etanolem pozostawić ją do całkowitego wyschnięcia przed ponownym użyciem. Dodatkowo, w przypadku intensywnego użytkowania zaleca się okresową dezynfekcję wewnętrznych elementów zgodnie z zaleceniami producenta. Dzięki temu zachowa ona wysoką precyzję pracy przez długi czas.

9. Przechowuj pipetę na specjalnym uchwycie

Przechowywanie pipety w pozycji pionowej na specjalnym uchwycie zapobiega przedostawaniu się cieczy do cylindra, co z kolei chroni przed korozją i osadzaniem się resztek cieczy w mechanizmie. Dzięki temu zapobiega się uszkodzeniom wewnętrznych elementów, co pozytywnie wpływa na jej precyzyjność oraz długowieczność.

Regularne przechowywanie przyrządów na uchwycie nie tylko poprawia jej żywotność, ale również ułatwia utrzymanie porządku na stanowisku pracy. Ponadto, warto pamiętać, aby uchwyt był umieszczony w suchym, czystym miejscu, z dala od źródeł wysokiej temperatury i wilgoci, które mogą wpłynąć na działanie urządzenia.

10. Zmieniaj końcówki

Przy każdej zmianie cieczy na inną należy wymienić końcówkę na nową. Zanieczyszczona końcówka może wpłynąć na wyniki eksperymentu, wprowadzając niepożądane substancje lub zmieniając objętość pipetowanej cieczy. Przed przystąpieniem do każdego eksperymentu warto również dokładnie sprawdzić, czy na końcówce nie pozostały ślady cieczy z poprzedniego badania. Nawet minimalna ilość resztek cieczy może prowadzić do błędów w dozowaniu i wpływać na dokładność wyników.

Aby uniknąć takich sytuacji, warto stosować końcówki jednorazowe i regularnie kontrolować stan używanego sprzętu. Utrzymywanie czystości końcówek i wymiana ich przed każdym nowym badaniem zapewnia nie tylko dokładność wyników, ale także bezpieczeństwo eksperymentu, eliminując ryzyko kontaminacji między próbkami. W przypadku pracy z cieczami o dużym stopniu lepkości lub łatwych do zanieczyszczenia, warto szczególnie zwrócić uwagę na te kwestie.

Bentley Polska jest wyłącznym dystrybutorem pipet automatycznych i dozowników butelkowych firmy Microlit. Aby uzyskać więcej informacji na temat produktów, skontaktuj się z nami przez zakładkę Kontakt.